فیزیوتراپی بیمار تومور مغزی جزء مهمی از برنامه درمانی کلی آنها است که با هدف به حداکثر رساندن توانایی های عملکردی، به حداقل رساندن ناتوانی و بهبود کیفیت زندگی آنها انجام می شود. این رویکرد جامع شامل تکنیکها و روشهای مختلفی میشود که متناسب با نیازهای فردی هر بیمار، با در نظر گرفتن عواملی مانند نوع تومور، محل، اندازه، و وسعت جراحی یا سایر درمانهای انجام شده، انجام میشود.
قبل از شروع فیزیوتراپی، ارزیابی کاملی برای ارزیابی وضعیت فعلی عملکردی بیمار، اختلالات، محدودیتهای فعالیت و محدودیتهای مشارکت انجام میشود. این ارزیابی معمولاً شامل:
- سابقه پزشکی: جمع آوری اطلاعات در مورد تشخیص بیمار، تاریخچه درمان، داروها و هر گونه شرایط پزشکی از قبل موجود.
- معاینه عصبی: ارزیابی عملکرد حرکتی، حس، هماهنگی، تعادل، رفلکس ها و عملکرد عصب جمجمه ای برای شناسایی نقص های ناشی از تومور یا درمان آن.
- ارزیابی عملکردی: ارزیابی توانایی بیمار برای انجام فعالیتهای زندگی روزمره (ADL)، وظایف حرکتی و سایر فعالیتهای عملکردی مرتبط با زندگی روزمره.
- ارزیابی شناختی و روانی اجتماعی: غربالگری برای نقایص شناختی، پریشانی عاطفی و عوامل روانی اجتماعی که ممکن است بر پتانسیل توانبخشی و پایبندی بیمار به برنامه درمانی تأثیر بگذارد.
- مطالعات تصویربرداری: بررسی تصویربرداری عصبی (MRI، سی تی اسکن) برای درک مکان، اندازه و درگیری تومور در ساختارهای حیاتی، که برنامه ریزی و مداخلات درمانی را هدایت می کند.
بیشتر بخوانید : مدیریت انرژی در بیماران سرطانی
تعیین اهداف فیزیوتراپی بیمار تومور مغزی
بر اساس یافته های ارزیابی و با همکاری بیمار و مراقبان او، اهداف مشخص، قابل اندازه گیری، قابل دستیابی، مرتبط و محدود به زمان (SMART) تعیین می شود. این اهداف ممکن است حوزه های مختلفی را مورد توجه قرار دهند، از جمله:
- تحرک و عملکرد حرکتی: بهبود قدرت، دامنه حرکت، هماهنگی و تعادل برای افزایش تحرک و استقلال در فعالیت های روزانه.
- مدیریت درد: کاهش درد و ناراحتی مرتبط با تومور یا درمان آن از طریق تمرینات درمانی، تکنیکهای دستی، روشها و آموزش راهبردهای مقابله با درد.
- استقلال عملکردی: ارتقای استقلال در وظایف مراقبت از خود، مانند لباس پوشیدن، نظافت، حمام کردن، و توالت کردن، با پرداختن به آسیب های جسمی و شناختی.
- ایمنی و پیشگیری از سقوط: به حداقل رساندن خطر سقوط و صدمات با بهبود تعادل، حس عمقی، آگاهی از محیط زیست و آموزش راهبردهای مناسب برای بازیابی سقوط.
- کیفیت زندگی: افزایش رفاه کلی بیمار و مشارکت در فعالیت های معنادار با توجه به عوامل فیزیکی، شناختی، عاطفی و اجتماعی.
مداخلات فیزیوتراپی
مداخلات فیزیوتراپی برای بیماران تومور مغزی برای رسیدگی به آسیبهای خاص و محدودیتهای عملکردی شناساییشده در طول ارزیابی طراحی شدهاند. این مداخلات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تمرینات درمانی: تجویز تمریناتی برای بهبود قدرت، استقامت، انعطاف پذیری و کنترل حرکتی در گروه های عضلانی آسیب دیده. تمرینات مقاومتی پیشرونده، آمادگی هوازی و الگوهای حرکتی عملکردی اغلب در برنامه تمرینی گنجانده می شوند.
درمان دستی: انجام تکنیکهای عملی مانند تحرک بافت نرم، تحرک مفصل، و تسهیل عصبی عضلانی حس عمقی (PNF) برای رفع گرفتگی عضلات، سفتی مفاصل و محدودیتهای حرکتی.
آموزش تعادل و هماهنگی: اجرای تمرین ها و فعالیت هایی برای تقویت تعادل، حس عمقی، هماهنگی و کنترل وضعیتی. این ممکن است شامل تمرینات تعادل ایستاده، تمرین راه رفتن و تمرینات توانبخشی دهلیزی باشد.
آموزش راه رفتن: کمک به بیماران در بهبود الگوی راه رفتن، سرعت و استقامت از طریق تمرینات راه رفتن، استفاده از وسایل کمکی (مانند عصا، واکرها) و تکنیک های آموزش مجدد راه رفتن.
آموزش تحرک عملکردی: تمرین وظایف و فعالیت های عملکردی متناسب با زندگی روزمره بیمار، مانند مذاکره از پله، نشستن و برخاستن از تخت/صندلی، و انتقال به سطوح مختلف.
تکنیکهای مدیریت درد: استفاده از روشهایی مانند گرما، سرما، تحریک الکتریکی، اولتراسوند، و نوار درمانی برای کاهش درد، کاهش التهاب و بهبود بافت.
توانبخشی شناختی: اجرای استراتژیها و تمرینها برای رفع نقصهای شناختی مانند مشکلات حافظه، مشکلات توجه، اختلال عملکرد اجرایی و اختلال در سرعت پردازش.
حمایت روانی اجتماعی و آموزش: ارائه حمایت عاطفی، راهبردهای مقابله ای، تکنیک های مدیریت استرس، و آموزش در مورد اهمیت پایبندی به برنامه توانبخشی.
