اختلالات عصبی روانشناختی در بیماران سرطانی یکی از عوارض شایعی است که بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان تجربه می کنند.
سرطان، یک بیماری پیچیده و چند وجهی، می تواند اثرات گسترده ای فراتر از قلمرو فیزیکی داشته باشد. یکی از این تأثیرات، ایجاد اختلالات عصبی روانشناختی است، گروهی از شرایط که بر عملکرد شناختی، بهزیستی عاطفی و رفتار تأثیر می گذارد. درک این اختلالات برای ارائه مراقبت های جامع به بیماران سرطانی و تضمین کیفیت کلی زندگی آنها بسیار مهم است.
اختلالات عصب روانشناختی در میان بیماران سرطانی شایع است، مطالعات نشان می دهد که تا 75 درصد از افراد نوعی اختلال شناختی را تجربه می کنند. خطر ابتلا به این اختلالات تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد، از جمله:
نوع و مرحله سرطان: انواع خاصی از سرطان، مانند تومورهای مغزی، لوسمی و لنفوم، خطر بیشتری برای اختلالات عصبی روانی دارند. علاوه بر این، مراحل پیشرفته سرطان با احتمال بیشتری برای مشکلات شناختی مرتبط است.
روشهای درمان: برخی از درمانهای سرطان، مانند شیمیدرمانی، پرتودرمانی و جراحی، میتوانند اثرات نوروتوکسیک داشته باشند که به اختلال شناختی کمک میکند.
عوامل فردی: سن، شرایط شناختی از قبل موجود، و وضعیت سلامت کلی نیز می تواند بر خطر ابتلا به اختلالات عصبی روانی در بیماران سرطانی تأثیر بگذارد.
بیشتر بخوانید : مدیریت انرژی در بیماران سرطانی
انواع اختلالات عصبی روانشناختی در بیماران سرطانی
طیف اختلالات عصبی روانی در بیماران سرطانی گسترده است و طیفی از تغییرات شناختی، عاطفی و رفتاری را در بر می گیرد. برخی از انواع رایج عبارتند از:
اختلال شناختی: این به مشکلات در حافظه، توجه، تمرکز و عملکرد اجرایی (به عنوان مثال، برنامه ریزی، تصمیم گیری و حل مسئله) اشاره دارد.
دلیریوم: تغییر ناگهانی و شدید در وضعیت ذهنی که با گیجی، بیحسی، توهم و هذیان مشخص میشود.
افسردگی: یک اختلال خلقی که با احساس مداوم غم و اندوه، از دست دادن علاقه به فعالیت ها، و تغییر در اشتها و الگوهای خواب مشخص می شود.
اضطراب: احساس عصبی بودن، نگرانی یا ترس که می تواند در عملکرد روزانه اختلال ایجاد کند.
خستگی: احساس مداوم خستگی یا فرسودگی که با استراحت برطرف نمی شود.
اختلالات عصبی و روانشناختی می تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی بیماران سرطانی تأثیر بگذارد. اختلال شناختی می تواند مانع از توانایی آنها در تصمیم گیری آگاهانه در مورد درمان، مدیریت فعالیت های روزانه و حفظ روابط اجتماعی شود. تغییرات عاطفی و رفتاری می تواند بیشتر به پریشانی کمک کند و با مکانیسم های مقابله ای تداخل کند.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی در سرطان
ارزیابی و مدیریت
شناسایی و ارزیابی زودهنگام اختلالات عصبی روانشناختی برای مدیریت موثر بسیار مهم است. ارزیابیهای عصبروانشناختی جامع میتواند به شناسایی نقصهای شناختی خاص کمک کند و مبنایی برای نظارت بر تغییرات در طول زمان فراهم کند.
رویکردهای درمانی برای اختلالات عصبی روانشناختی در بیماران سرطانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
توانبخشی شناختی: این شامل مداخلات هدفمند برای بهبود عملکرد شناختی، مانند راهبردهای حافظه، آموزش توجه و تمرینات حل مسئله است.
مداخلات دارویی: از داروها می توان برای مدیریت علائم افسردگی، اضطراب و خستگی استفاده کرد.
مراقبت حمایتی: مشاوره، گروههای حمایتی و اصلاح سبک زندگی میتوانند حمایت عاطفی را فراهم کنند و مکانیسمهای مقابله را تقویت کنند.
